BADANIA STÓP DZIECI
Diagnozujemy ponad 700 osób rocznie, w tym około połowę stanowią dzieci.
Okres dzieciństwa daje nam ogromne możliwości terapeutyczne i korekcyjne. Organizm jest w fazie wzrostu, każdy element układu ruchu jest bardzo plastyczny. Dzięki temu mamy ogromne możliwości zabezpieczenia stóp przed deformacjami oraz ewentualnego leczenia i korekcji. Badamy dzieci już od wieku ok. 1 roku, które rozpoczynają przygodę ze stawaniem i pierwszymi kroczkami.
Jednak, żeby stwierdzić jakie postępowanie wdrożyć, trzeba cały układ biomechaniczny stopy, stępu, stawów kolanowych i biodrowych ZDIAGNOZOWAĆ.
Pewnie nie wiesz, że większość dzieci rodzi się ze zdrowymi stopami? Dopiero później, środowiskowo, często na własne życzenie, deformujemy małe stópki WŁASNYM DZIECIOM!
Większość rodziców nawet nie wie, że ich dzieci mają problemy ze stopami, które mogą przerodzić się w nieodwracalne wady! Więcej o problemach z tym związanych możesz się dowiedzieć tutaj i na naszym BLOGU.
JAK WYGLĄDA BADANIE DZIECI?
Zapraszamy często dzieci z dwójką opiekunów. Badanie trwa ok. 1 godziny, ale w jego skład wchodzą czynności diagnostyczne i dogłębna analiza wyników oraz edukacja rodziców. Oczywiście zawsze zaczynam pracę od wywiadu i, w zależności od problemu, od zapoznania się z dokumentacją medyczną.
Dlatego dzieci często mogą po ok. 25 min. iść z opiekunem ” na spacer ” ?. Oczywiście jeśli chcą zostać i posłuchać oraz oglądać na dużym ekranie swoje stopy z różnych stron, to chętnie im to zaprezentujemy ? Ewentualnie mamy w zanadrzu kila rozwiązań, które mogą skupić ich uwagę. I będą prawdopodobnie skuteczniejsze, niż moje analizy ortopedyczne…
OCENA WIZUALNA I PALPACYJNA
Najpierw wizualnie sprawdzam, w jaki sposób stopa jest skonstruowana w odciążeniu oraz podczas obciążenia na podłożu. Analizuję wygląd palców, skóry oraz paznokci. Już na tym etapie można wyciągnąć sporo wniosków…
Na przykład, że rodzice kupują dzieciom za krótkie obuwie lub dzieci biegają w klapkach – ogrodniczkach. I następuje NIEODWRACALNA ZMIANA w budowie stawów !!!! Na moje pytanie: – Dlaczego dzieci biegają w klapkach-ogrodniczkach? ( i tu pada często nazwa producenta…), rodzice zawsze odpowiadają: – A SKĄD PAN TO WIE ??? ? Więcej o obuwiu dobrym i złym możesz się dowiedzieć tutaj.
Następnie badam stopę dotykiem i zwracam uwagę na różne aspekty m.in.: jaką mamy ruchomość w stawach, jaki stopień napięcia mięśniowego, jak wygląda stabilizacja więzadłowa, jaką fakturę ma skóra na poszczególnych strefach strony podeszwowej i grzbietowej stopy.
Tutaj również dygresja: stopy o aparacie więzadłowym tzw. wiotkim, które są prawidłowo skonstruowane przy ocenie tzw. ustawienia kątowego stępu – przy braku monitorowania rozwoju i popełnianych błędach jeśli chodzi o obuwie – często po roku mogą mieć poważny problem. Powinna być cykliczna kontrola WSZYSTKICH dzieci do zakończenia wzrostu… Brakuje jednak badań przesiewowych, które mogły by zawczasu zapobiegać kłopotom i monitorować rozwój dzieci…
DIAGNOSTYKA KOMPUTEROWA
Dziecko wchodzi na specjalną platformę – skaner komputerowy. Tam odbywa się skanowanie stóp od strony podeszwowej, zdjęcia z kilku ujęć kamer ( pełna dokumentacja videografii statycznej ). Trwa to ok. 2 min.
Żeby ułatwić nam zadanie, a dziecku nieco umilić tę czynność, przed jego oczami jest tablet z wyświetlaną bajką, pacynki lub inne rozwiązania ( pomysłowość nie zna granic ? ).
Zebranie wszystkich pomiarów, pozwoli później na dokonanie analizy wyników. Czasami, przy gorszej współpracy dziecka, wykonujemy pomiary manualnie – im więcej mamy danych, tym lepiej. I to zarówno w danej chwili, jak i później, jako materiał porównawczy przy badaniach kontrolnych.
Pamiętajmy, że TYLKO kolejne badania i pomiary pozwalają ocenić zmianę, czyli tendencję rozwojową i efekty zastosowania ewentualnych korekcji. Trudno dokonać porównań np. po roku, jeśli nie mamy danych z poprzednich badań, wykonanych w tych samych warunkach sprzętowych… Niestety bardzo często tak się zdarza na wizytach u różnych specjalistów, którzy nie posiadają takiego instrumentarium…
W trakcie tego etapu uzyskujemy bardzo dokładne dane ( co do setnej części milimetra ) m.in. długości i szerokości stóp, szerokości pięt, kątowych pochyleń palców, obrazu podparcia określonych obszarów strony podeszwowej stopy ( odpowiedź podłoża ), tendencję obciążeń wynikających z przesunięcia środka ciężkości ciała, kątowego ustawienia kości piętowych, stępu, stawów kolanowych, biodrowych i miednicy.
Dodatkowo ZAWSZE dokonujemy wstępnej oceny postawy ciała i archiwizujemy wykonane zdjęcia, żeby mieć materiał porównawczy przy ewentualnym późniejszym pełnym badaniu postawy. Więcej na temat precyzyjnych badań postawy ciała możesz przeczytać tutaj.
Bardzo często zdarza się, że rodzice czy opiekunowie przychodzą do nas, bo niepokoi ich sposób ustawiania stóp czy sposób chodzenia dziecka. Koncentrują się na problemach w obrębie stóp. Okazuje się, że ze stopami wszystko jest w porządku ale olbrzymi problem tkwi w ustawieniu asymetrycznym miednicy, czy skoliotycznym ustawieniem kręgosłupa ! Dlatego ZAWSZE oceniam holistycznie małego pacjenta i wstępnie oceniam każdy aspekt rozwoju układu ruchu.
BADANIE DYNAMICZNE
Kolejnym etapem jest badanie w ruchu. Można wtedy ocenić w jaki sposób dziecko stawia stopy na podłożu, jak pod dodatkowym obciążeniem zmieniają się ustawienia kątowe w obrębie stawów skokowych i kolanowych. Zwracamy uwagę na rodzaj chodu, zależności konstrukcyjne w obrębie kątów szyjkowo – udowych, a co za tym idzie na rodzaj chodu i ustawień stóp w tzw. płaszczyźnie poprzecznej. Obserwujemy również symetrię amplitudy wychyleń bioder, ustawienie miednicy. Więcej o analizie chodu w badaniu dynamicznym: tutaj.
Wiesz, że podczas stania stopy się wydłużają i poszerzają, co jest związane z obciążeniem? Mało tego, podczas chodzenia jeszcze bardziej te wymiary się zwiększają, bo obciążenie kumuluje się raz na jednej, raz na drugiej nodze! Dlatego niezmiernie ważne jest prawidłowe dobranie obuwia, z określoną strefą buforową właśnie biorąc pod uwagę te zależności. Więcej o prawidłowym doborze obuwia: tutaj
OCENA OBUWIA
Bardzo ważny moment. Teraz oceniamy relacje pomiędzy wymiarami stopy a obuwiem, w którym dziecko do nas przyszło. Często prosimy opiekunów o przyniesienie kilku par butów – mamy wtedy jeszcze więcej danych. Konstrukcja buta używanego przez daną stopę jest zawsze zmieniona, w zależności od tego jaki parametry ma stopa oraz jak wygląda sposób chodzenia. But u każdego pacjenta, dziecka i dorosłego, będzie w innych miejscach odkształcony, zdeformowany na wysokości cholewy, zapiętka, przodostopia. Podeszwa będzie starta na różnych obszarach, wnętrze buta również. Na wkładce można zaobserwować określoną tendencję do podparcia danej strefy stopy, ułożenie jej wewnątrz buta itd. Zbieramy określone wymiary obuwia, średnice otworu cholewy, objętości buta wewnątrz.
To jak obuwie wygląda po noszeniu zależy od wielu czynników m.in.: czasu korzystania, konstrukcji stóp, rodzaju chodu, stopnia potliwości stóp, jakości materiałów, konstrukcji biomechanicznej butów, środowiska użytkowania butów, stopnia dbania o obuwie… Tych czynników jest sporo, ale po takiej analizie można wyciągnąć ogromną ilość wniosków dotyczących stóp.
Ciekawostka: panuje taki stereotyp kupowania obuwia, że niestety większość ludzi, dzieci i dorosłych, ma ZA KRÓTKIE BUTY !!! Prowadzi to do, szczególnie w okresie dzieciństwa, do NIEODWRACALNYCH ZMIAN deformacyjnych i skutkuje problemami w życiu dorosłym.
Dlatego po zebraniu tych danych możemy przeprowadzić EDUKACJĘ rodziców i opiekunów. Określamy jakie obuwie ( rodzaj, konstrukcja, tęgość ) będzie najbardziej odpowiednie dla dziecka. Jakie parametry powinny być zapewnione wewnątrz buta, żeby stopa mogła prawidłowo się rozwijać. W jaki sposób mierzyć stopę i buta, żeby mieć 100 % pewności prawidłowego dopasowania obuwia. Więcej na ten temat możesz przeczytać: tutaj.
ANALIZA
Ten etap poświęcony jest zebraniu wszystkich wyników z diagnostyki komputerowej, oceny obuwia, badań manualnych i poddany pogłębionej analizie. Opiekunowie oglądają wszystko na dużym ekranie i w czasie rzeczywistym mogą zobaczyć m.in.: obraz stref stóp podpartych na podłożu, obrazy i video z ujęć stóp i kończyn z różnych kamer. Na bieżąco wyjaśniam co widzimy, jakie są zależności pomiędzy określonymi parametrami, rozrysowuję na ekranie wszystko, żeby w sposób maksymalnie przystępny i obrazowy objaśnić efekty pomiarów. Tutaj jest czas na wyjaśnienie wszelkich wątpliwości i odpowiedzi na pytania opiekunów.
ZALECENIA
Po ocenie wszystkich wyników, konieczne jest podjęcie określonych kroków profilaktycznych lub terapeutycznych.
W zależności od powodu zgłoszenia na badania i ewentualnych kłopotów zdrowotnych czy wad, podejmujemy odpowiednie kroki terapeutyczne. Można wykorzystać kilka ścieżek postępowania m.in.: fizjoterapię ( więcej ), stosowanie korekcyjnych wkładek ortopedycznych ( więcej ), obuwia ortopedycznego ( więcej ), personalizowanych wkładek ( więcej ), zakupu odpowiedniego seryjnego obuwia ( więcej ). W razie wątpliwości i konieczności poszerzenia diagnostyki kieruję na dodatkowe konsultacje do specjalistów dziecięcych m.in. pediatrii, ortopedii, neurologii.
Dobieramy najlepsze rozwiązanie, tak aby postępowanie było celowane i żeby skutek terapeutyczny był pożądany. ZAWSZE bierzemy pod uwagę dobro dziecka i jego komfort, dlatego zaczynamy korekcję stopniowo, obserwując zmiany.
Na koniec oczywiście rodzice otrzymują zestaw wydruków z badania, dokumentujących wszystkie wykonane świadczenia. Całość archiwizowana jest w naszej dokumentacji medycznej pacjenta.
KONTROLA
Jesteśmy w stałym kontakcie z opiekunami i monitorujemy cyklicznie postępy w rozwoju i podejmujemy określone działania we właściwym czasie. Konieczna jest tutaj pełna współpraca rodziców i opiekunów w całym procesie profilaktyczno – terapeutycznym, żeby osiągnąć najlepsze efekty.
Podczas cyklicznych badań kontrolnych, porównujemy parametry z poprzednich badań do obecnych i możemy wyciągnąć odpowiednie wnioski. Będzie wtedy widoczna tendencja rozwojowa, stopień korekcji, możemy zmierzyć skuteczność wdrożonego postępowania. Pojawią się wtedy kolejne zalecenia, w zależności od zmian w obrazie poszczególnych badanych struktur anatomicznych.
Jeśli masz wątpliwości co do wyglądu stóp dziecka, sposobu poruszania, budowy stóp, jakiejkolwiek asymetrii tych parametrów – koniecznie sprawdź to !
Lepiej ” dmuchać na zimne ” niż rozpocząć diagnostykę i ewentualną korekcję za późno !
Dopóki dziecko rośnie, dopóty możemy osiągnąć wiele. Jeśli okres wzrostu się zakończy, rozwiązania wkładkowe, indywidualnego obuwia ortopedycznego itp. trzeba będzie stosować NA STAŁE !